Familjet e boshnjakëve të zhdukur nga lufta bëjnë thirrje për veprim

Familjet e 80 personave që u zhdukën në zonën e Brodit gjatë luftës në Bosnjë duan të bëhet më shumë për të gjetur të afërmit e tyre, por zyrtarët thonë se ata kanë nevojë për më shumë informacione në lidhje me vendet ku ndodhen varret e fshehta.

Marko Grabovaç, president i Shoqatës për Kërkimin e Personave të Zhdukur në Komunën Bosanski Brod, tha për BIRN se asnjë nga 80 personat që u zhdukën në zonën e Brodit në Bosnjën veriore gjatë luftës nuk është gjetur ende në dy vitet e fundit.

Grabovaç, i cili është gjithashtu një anëtar i bordit këshillimor në Institutin boshnjak për Personat e Zhdukur, tha se duhet bërë më shumë për të gjetur trupat e atyre që u zhdukën, shumë prej të cilëve ishin të moshuar kur u morën nga shtëpitë e tyre gjatë luftës së viteve 1992-1995.

“Disa janë gjetur në varre masive. Shumë pak persona të moshuar u shkëmbyen (u liruan në shkëmbime të burgosurish) ose mbetën gjallë”, tha ai.

Ai vuri në dukje se shumica e 88 viktimave të luftës që u gjetën në varrin më të madh masiv në zonën e Brodit, e cila para luftës njihej si Bosanski Brod, ishin njerëz të moshuar.

Grabovac është ende në kërkim të trupit të nënës së tij, e cila ishte 82 vjeçe kur u zhduk.

“Nëna ime u zhduk afër shtëpisë së saj në fshatin Lijesce në maj 1992. Disa gra të moshuara u kapën dhe u çuan në një drejtim të panjohur”, tha ai.

Një tjetër banore e Brodit, Jelica Kusljiç, i tha BIRN se këto 29 vitet e fundit ajo ka qenë në kërkim të eshtrave të nënës së saj, Draginja Sukurma.

“Nëna ime u vra nga një granatë në oborrin e saj në fshatin Lijesce më 10 maj 1992. Ajo është zhdukur pa asnjë gjurmë që nga ajo kohë. Askush nuk di asgjë”, tha Kusljiç.

“Unë isha në Serbi me fëmijët e mi në atë kohë. Nuk zbuluam dot kurrë se ku përfundoi ajo. Nuk ka absolutisht asnjë gjurmë të saj”, shtoi ajo.

Ajo tha se ishte e pakënaqur me përpjekjet zyrtare për të gjetur personat e zhdukur nga koha e luftës.

“Askush nuk përpiqet shumë për t’i gjetur ata njerëz. Besoja se do t’i kishin gjetur eshtrat e saj deri tani, por nuk ka ndodhur”, tha ajo.

Zëdhënësja e Institutit boshnjak për Personat e Zhdukur, Emza Fazliç, tha se 247 njerëz u zhdukën nga zona e Brodit gjatë luftës.

“Deri më tani, 167 njerëz janë identifikuar, ndërsa kërkimi për 80 të tjerë vazhdon”, tha Fazliç.

Një problem i madh për Institutin për Personat e Zhdukur është që njerëzit nuk po bëjnë para për të zbuluar se ku u varrosën trupat fshehurazi gjatë luftës.

“Problemi më i madh në kërkimin e personave të zhdukur është mungesa e informacionit të besueshëm mbi varret individuale dhe masive dhe mungesa e dëshmitarëve të besueshëm, të vërtetë që mund të ndihmojnë duke zbuluar vendet ku u varrosën njerëzit që u vranë”, tha Amir Kulagliç, një anëtar tjetër i bordit këshillimor të Institutit për Personat e Zhdukur.

Instituti për Personat e Zhdukur dëshiron të sigurojë pajisje të reja teknike të tilla si dronë dhe radarë që depërtojnë në tokë për ta ndihmuar në këtë çështje, por procesi është vonuar nga pandemia e koronavirusit, tha Kulagliç.

Një total prej 7,573 personash të zhdukur gjatë luftës nuk janë gjetur ende në vend.

Albina Sorguc

Teksti Familjet e boshnjakëve të zhdukur nga lufta bëjnë thirrje për veprim u botua fillimisht më Balkan Insight/Balkan Transitional Justice